در زمینه فقه/ مناسک حج/ اعمال حج تمتع

مسئله607: ششمين عمل از اعمال حجّ تمتّع که بايد روز عيد و بعد از رمي‌ و ذبح‌ انجام شود، حلق‌ يا تقصير است.

مسئله608: مکان حلق يا تقصير در حجّ تمتّع، مني است.

مسئله609: حج‌گزار بين حلق (سر تراشيدن) و تقصير (چيدن قدري از ناخن يا موي سر يا صورت) مخيّر است، هر چند سال اول حجّ او باشد يا نايب باشد.

مسئله610: كساني‌ كه‌ سال‌ اوّل‌ حج‌ّ آنها است‌، بهتر است‌ حلق‌ نمايند، بلكه‌ حلق‌ براي‌ همه‌ بهتر از تقصير است‌.

مسئله611: زن‌ها بايد تقصير كنند، و تراشيدن‌ سر براي‌ آنها كافي‌ نيست‌.

مسئله612: در تقصير چنانچه‌ در احكام‌ عمره‌ گذشت‌ چيدن‌ مقدار كمي‌ از موي‌ سر يا ريش‌ يا گرفتن‌ يك‌ ناخن كفايت‌ مي‌كند، ولي‌ در حلق‌ بايد تمام‌ سر را بتراشد.

مسئله613: حلق‌ و تقصير چون‌ از عبادات‌ است‌ بايد با توجّه‌ به‌ عمل‌ و با قصد تقرّب‌ انجام‌ گيرد و اگر ديگري‌ هم‌ سر او را مي‌تراشد يا تقصير مي‌كند بايد خودش‌ نيّت‌ كند.

مسئله614: در تقصير، کندن مو کفايت نمي‌کند و بايد موي سر يا صورت چيده شود.

مسئله615: کسي که هنوز محرم است و حلق يا تقصير نکرده، مي‌تواند براي ديگري حلق يا تقصير کند و ضرر به احرام هيچ کدام نمي‌زند.

مسئله616: اگر کسي سرش‌ مو نداشته‌ باشد، بايد تقصير كند، و تراشيدن‌ ريش‌ يا چيدن‌ موهاي‌ ساير بدن‌ كافي نيست‌، علاوه‌ بر اينكه‌ تراشيدن‌ ريش‌ در حالت‌ عادي‌ هم‌ حرام‌ است‌.

مسئله617: اگر كسي‌ سهواً يا جهلاً يا به‌ واسطۀ عذري بلكه‌ عمداً در روز عيد يا در مني‌ حلق‌ يا تقصير نكرد، حجِّ او صحيح‌ است‌ و اگر مي‌تواند بايد به‌ مني‌ برگردد و اگر نمي‌تواند برگردد يا مي‌تواند ولي‌ برنگردد، هرجا به جا آورد كافي‌ است‌، و لازم نيست موي خود را به مني بفرستد. ولي‌ در صورت‌ عمد گناهكار است‌.

مسئله618: اگر حج‌گزار حلق‌ يا تقصير را قبل‌ از رمي‌ يا ذبح انجام‌ داد كفايت‌ مي‌كند و حج‌ّ او صحيح‌ است،‌ گرچه‌ در صورت‌ عمد گناه‌ كرده‌ است‌.

مسئله619: اگر حلق‌ يا تقصير را بعد از طواف‌ حج‌ّ يا سعي‌ يا طواف‌ نساء انجام‌ داد كفايت‌ مي‌كند و حج‌ّ او صحيح‌ است‌، گرچه‌ در صورت‌ عمد گناه‌ كرده‌ است‌.

مسئله620: بعد از حلق‌ يا تقصير تمام‌ محرماتي‌ كه‌ به واسطۀ‌ احرام‌ بر حج‌گزار حرام‌ شده‌ بود حلال‌ مي‌شود، مگر استعمال‌ بوي‌ خوش که بعد از انجام طواف حج و نماز آن و سعي صفا و مروه حلال مي‌شود و التذاذ جنسي که بعد از به جا آوردن طواف نساء و نماز آن، حلال مي‌گردد.

 

مستحبّات حلق يا تقصير

مسئله621: چند چيز در حلق‌ و تقصير مستحبّ‌ است:

1 ـ اگر سر مي‌تراشد از جانب‌ راست‌ جلوي‌ سر شروع‌ كند و اين‌ دعا را بخواند:

« اللَّهُمَّ أَعْطِنِي بِكُلِّ شَعْرَةٍ نُوراً يَوْمَ الْقِيَامَة» [1]

«خدايا، براي‌ هر مويي‌ نوري‌ در روز قيامت‌ به‌ من‌ عطا فرما.»

2 ـ موي‌ سر خود را در مني‌ در خيمه خود دفن‌ نمايد.

3 ـ بعد از تراشيدن‌ سر، ريش‌ وشارب‌ خود را اصلاح‌ كند و تمام‌ ناخن‌هاي‌ خود را بگيرد.

 

 

پی نوشت ها:

[1]. من‏ لايحضره ‏الفقيه، ج 2، ص 550